Ιστορία, μνημεία Λειψών

Η ιστορία των Λειψών είναι αναπόσπαστα δεμένη με την ιστορία μεγαλύτερων νησιών και ιδιαίτερα

της Πάτμου. Όπως σ΄ όλα τα νησιά της Δωδεκανήσου, έτσι και οι Λειψοί φαίνεται να κατοικούνται από

τα προϊστορικά χρόνια συνεχώς μέχρι και σήμερα. Σε διάφορα σημεία του νησιού βρέθηκαν

επιγραφές και αγγεία χρονολογούμενα από τους κλασικούς χρόνους.

Πιθανόν οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού να ήλθαν από τα απέναντι Μικρασιατικά παράλια.

Κατά το α΄αποικισμό, Δωριείς άποικοι κατοίκησαν το νησί και λίγο αργότερα Ίωνες από τη Μίλητο,

όπως δηλώνει και μια επιγραφή σε μαρμάρινη πλάκα, που φυλάγεται στην Αρχαιολογική Συλλογή

των Λειψών.

Πάνω στο ύψωμα «Κάστρο», που βρίσκεται Ν.Α., σε μικρή απόσταση από τον οικισμό των Λειψών,

υπάρχουν λείψανα αρχαίας οχύρωσης, κτισμάτων, κεραμίδια,

όστρακα από αγγεία καλής ποιότητας,

καθώς και από αγγεία καθημερινής χρήσης.

Φαίνεται λοιπόν ότι στη θέση «Κάστρο» υπήρχε ακρόπολη.

Η κοντινή απόσταση των Λειψών από το νησί της Πάτμου,

μας επιτρέπει να υποθέσουμε ότι ο χριστιανισμός διαδόθηκε στους Λειψούς από τον πρώτο αιώνα μ.Χ.

Από τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους προέρχονται ερείπια δύο ναών Βασιλικού ρυθμού,

ο ένας από τους οποίους βρίσκεται στη θέση «Κουσέλιο» και ο άλλος στην θέση

«Κατσαδιά». Στη θέση «Παληόμαντρα» διατηρούνται λείψανα οικοδομήματος της ίδιας εποχής.

Στη Μέση Βυζαντινή περίοδο χρονολογείται ο

ιστορικότερος ναός του νησιού,

η «Παναγιά του Χάρου».

Ο αυτοκράτορας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, Αλέξιος Α΄ ο Κομνηνός (1081-1118),

εξέδωσε «Χρυσόβουλο», με το οποίο δώρισε την Πάτμο και τη Λειψώ στον Όσιο Χριστόδουλο,

που ίδρυσε κατά το έτος 1088 την Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο.

Από τότε οι Λειψοί και τα γύρω απ΄ αυτούς νησιά ανήκουν στην Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου του

Θεολόγου στη Πάτμο.

Κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας οι Τούρκοι δεν εγκαταστάθηκαν στο νησί. Περιορίστηκαν

αρχικά μόνο στην είσπραξη φόρων από τους κατοίκους και σε αλλεπάλληλες επιδρομές για

αρπαγή ζώων και λεηλασία. Κατά τις επιδρομές αυτές φονεύθηκαν και οι 5 Νεομάρτυρες ασκητές:

Νεόφυτος ο Αμοργινός, Ιωνάς ο Λέριος, Παρθένιος, Νεόφυτος και Ιωνάς ο Νισύριος

Κατά την έκρηξη της Επανάστασης του 1821 οι Λειψιώτες έλαβαν ενεργό μέρος στον απελευθερωτικό

αγώνα, μένοντας όμως εκτός των ορίων του

νεοσύστατου Ελληνικού κράτους.

Οι Ιταλοί κατέλαβαν τα Δωδεκάνησα το 1912

διατηρώντας τα στην κατοχή τους ως το 1946,

οπότε αυτά πέρασαν στα χέρια των Γερμανών.Το 1945 τα Δωδεκάνησα υπάγονται προσωρινά

υπό την Αγγλική Διοίκηση ως την 7^η Μαρτίου 1948 οπότε και πραγματοποιήθηκε η

ενσωμάτωσή τους στην Ελλάδα.